کالای خطرناک

دسته بندی کالای خطرناک :

قوانین مربوط به حمل مواد کلاس ١
حمل موادی که بسیار حساس بوده و ممکن است خود به خود منفجر شوند ممنوع است.
قبل از حمل کالا، طبقه بندی هر یک از اقلام و مواد منفجره به همراه نام تجاری آن باید مورد موافقت مقام ذیصلاح کشور تولید کننده قرار گیرد.
برای موارد زیر باید یک مجوز جدید اخذ شود:
• مواد منفجره جدید
• ترکیب یا مخلوطی از مواد منفجره ای که با ترکیبات و مواد منفجره قبلی تفاوت قابل ملاحظه ای داشته باشد
• طرح جدیدی از یک کالای حاوی مواد منفجره
• یک ماده منفجره با بسته بندی جدید

کلاس دوم-گازها
گازها بر اساس ویژگیهای شیمیایی یا تاثیرات فیزیولوژیکی که دارند به انواع زیر تقسیم بندی می شوند:
• قابل اشتعال
• غیر قابل اشتعال و غیر سمی
• سمی یا خورنده
برخی از گازها از نظر شیمیایی یا فیزیولوژیک خنثی (بی اثر) هستند. با وجود اینکه این گازها غیر سمی هستند اما مقدار زیاد آنها می تواند باعث خفگی شود.
بسیاری از گازهای این کلاس در تراکم پایین تاثیر مخرب دارند و ممکن است در مجاورت آتش به گازهای بسیار سمی تبدیل شوند
گازهای این کلاس قابل اشتعال، سوزاننده، مسموم کننده یا انفجاری می‌باشند.

انواع گازها در حمل و نقل

گازها از نقطه نظر حمل و نقل به چهار گروه تقسیم میشوند که عبارتنداز:
• گازهای فشرده: گازهایی که در محفظه های بسته بندی جهت حمل ونقل تحت فشار، در دمای ۵۰- درجه سانتیگراد کاملا حالت گازی دارند. گازهایی که دمای بحرانی (Critical Temperature) آنها کمتر یا مساوی ۵۰- درجه سانتیگراد است در این گروه قرار دارند.
• گازهای مایع: گازهایی که در محفظه های بسته بندی جهت حمل ونقل در دمای بالای ۵۰- درجه به حالت نیمه مایع هستند.
• گازهای مایع یخچالی: گازهایی که در محفظه های بسته بندی جهت حمل و نقل به بعلت فشار پایین به حالت نیمه مایع در می‌ آیند.
• گازهای محلول: گازهایی که در محفظه های بسته بندی جهت حمل و نقل در یک مایع محلول حل میشوند.

کلاس ٣- مایعات قابل اشتعال
مایعات قابل اشتعال، عبارتند از مایعات یا مخلوطی از آنها یا مایعات حاوی مواد جامد محلول یا معلق (از قبیل رنگ، روغن جلا، لاک، و غیره، غیر از موادی که به دلیل ویژگیهای خطرناکشان، در سایر کلاس ها طبقه بندی شده اند) که در نقطه اشتعال از خود بخار قابل اشتعال متصاعد میکنند.

کلاس ۴-جامدات خطرناک

١–۴ جامدات قابل اشتعال
جامدات قابل اشتعال، موادی که در مجاورت با آن از خود گاز قابل اشتعال تولید میکنند. موادی موجود در این کلاس تحت شرایط حمل و نقل به راحتی قابل اشتعال بوده و میتواند باعث ایجاد آتش سوزی شوند(غیر از موادی که به عنوان مواد منفجره طبقه بندی شده اند).
عمدتا موارد زیر را شامل میشود:
• مواد پودری، دانه‌ای و چسبنده
• مواد جامدی که ممکن است از طریق اصطحکاک باعث آتش سوزی شوند باید در گروه ١-۴ طبقه بندی شوند
٢–۴– جامدات خودبخود قابل اشتعال
کلاس ٢-۴ شامل مواد زیر میشود:
• مواد حاوی محلولهایی (مایع و جامد) که حتی در مقادیر کم نیز در مجاورت هوا در عرض ۵ دقیقه مشتعل می شوند. این مواد بسیار مستعد اشتعال خودبه خودی هستند.
• موادی که در تماس با هوا بدون منبع انرژی خود به خود گرم میشوند. این مواد تنها در کمیتهای بالا(کیلو گرم) و بعد از مدت زمانی طولانی(چند ساعت یا روز) مشتعل می شوند.
٣–۴– عناصری که موقع خیس شدن خطرناک و تولید گازهای سمی و قابل اشتعال می‌نمایند
عناصر موجود در این گروه، هم جامد و هم مایع هستند و دارای خاصیت مشترک، که موقع خیس شدن از خود گازهای قابل اشتعال پراکنده می‌نمایند و بعضی دیگر از این عناصر در تماس با آب، رطوبت و یا اسیدها از خود تولید گازهای سمی می‌نمایند.

کلاس ۵- مواد اکسید کننده و پروکسایدهای آلی
بسته‌بندی این نوع کالاها به علت سریع‌الاشتعال بودن عوامل اکسید کننده آنها باید محتویات درونی آن را علیه تمام منابع احتراق خارجی حفاظت نماید.
١–۵– مواد اکسید کننده
مواد اکسید کننده موادی هستند که خودشان لزوما قابل اشتعال نیستند اما میتوانند با تولید اکسیژن باعث اشتعال سایر مواد شوند.
٢–۵– پراکسیدهای آلی
این مواد از مشتقات پروکسید هیدروژن هستند که در‌ هیدوژنهای موجود در ساختار آنها با رادیکالهای آلی جایگزین شده اند. این مواد ناپایدار بوده و ممکن است در مجاورت گرما تجزیه شوند. این مواد میتوانند در اثر تجزیه منفجر شوند و با شدت زیاد محترق شوند.

کلاس ۶- مواد سمی و  مواد عفونی

١–۶– مواد سمی
مواد سمی موادی هستند که در صورت بلعیدن، استنشاق، یا تماس با  پوست بدن می‌توانند باعث مرگ انسان شوند. کلیه مواد سمی در مجاورت آتش یا گرمای بالا از خود گازهای سمی متصاعد میکنند.
٢–۶– مواد عفونی
مواد عفونی، مواد حاوی عوامل بیماریزا از قبیل میکروب، ویروس، باکتری و غیره هستند که میتوانند در انسان و حیوان تولید بیماری کنند.

کلاس ٧- مواد رادیواکتیویته
مواد رادیواکتیویته به موادی گفته می‌شود که از خود اشعه‌های، الفا – بتا و گاما تولید می‌نمایند و به علت فوق‌العاده خطرناک بودن این اجسام، قوانین و مقررات خاص جهت حمل و نقل و انبارداری آنها با برچسب‌های مخصوص موجود می‌باشد.

کلاس ٨- مواد خورنده
مواد خورنده موادی هستند که در صورت تماس با بافتهای زنده، از طریق فعل و انفعالات شیمیایی، به آنها آسیب میرسانند یا در اثر نشت و تماس با سایر مواد باعث وارد آمدن صدمه به فلزات، سایر کالاها و حتی وسایل حمل و نقل می شوند.
این مواد علاوه بر این که در صورت تماس با پوست موجود آسیب آن می شوند سمی و مضر نیز هستند. هنچنین بلعیدن یا استنشاق بخار این گونه مواد باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد. برخی از این مواد قادرند از طریق پوست به داخل بدن نفوذ کنند.
کلیه مواد مربوط به این کلاس می توانند به فلزات و منسوجات صدمه بزنند. برخی از مواد این گروه نیز در مجاورت آب یا سایر مواد آلی مانند چوب، کاغذ، فیبر تولید گرما میکنند.
کلاس ٩- کالاهای خطرناک

هر عنصر یا مایعی که به تدریج کشف شده و ممکن است خطرناک باشد در کلاس ٩ طبقه بندی می‌شوند.
مواد مربوط به این کلاس پس از انجام آزمایشات لازم، و شناسایی ماهیت دقیق آنها در یکی از گروه های هشت گانه کالاهای خطرناک طبقه بندی میشوند.